مقالات صنایع دستی

اصالت صنایع دستی ایران

اصالت صنایع دستی ایران

اصالت صنایع دستی ایران این مرز و بوم کهن کـه برخی از زیبـاترین جلوه هاي آن را می توان. در هنر هاي ظریفی چون خاتم کاري، قلم زنی، سفالگري، قالیبافی و… مشاهده کرد. دست ساخته هاي اولیه بشر در اصل براي پاسخگویی به نیازهاي زیستی و روزمره او ابداع شده.سپس با بهره گیري از اندیشه و تجربه به تدریج مراحل تغییر و تکامل خود را در مسیر تاریخ پیموده است.

در عین حال در روند رشد. و بالندگی جنبه هایی از نیازهاي معنوي شـامل باورها اعتقادات و آداب و رسـوم نیز به آن افزوده شـده. به طوري که میتوان این محصولات را به عنوان انواع هنرها در تمدن هاي گوناگون نیز به شمار آورد. و این خود بیانگر پیشرفت و هویت هر قوم یا ملت است.

آثار صنایع دستی جایگاه ویژه اي در هنرهاي هر کشور داشته. و نشان از آداب و رسوم، اعتقادات و شرایط زندگی مناطق مختلف دارد. کشور عزیز ما ایران به دلیل گستردگی جغرافیایی، تنوع آب و هوایی، شرایط اقلیمی و نیز فرهنگ تنوع رشته هاي صنایع دستی به جنس مواد اولیه، روش تولید، کاربرد، شکل نهایی و … آنها باز میگردد.

به همین دلیل تاکنون بر اساس دیدگاه هاي مختلف طبقه بندي هایی براي صنایع دستی ارایه شده. که هر یک در جاي خود قابل تآمل است.

 

انواع هنرها

هنرها در شــکل ها و و انواع مختلف پدید آمده اســت.هنرهای ادبی ( شــعر و…)، هنرهاي موســیقی ( ســنتی و …)، هنرهاي نمایشی (تئاتر و …)، هنرهاي کاربردي ( معماري و …)، هنرهاي تجسمی ( نقاشی و..).

در اصالت صنایع دستی ایران با توجه به شرایط جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و نیازهاي معنوي و مادي اقوام مختلف ایرانی پدید آمده. و جلوه هاي گوناگون به خود گرفته است.هنرمند ایرانی در ایجاد و ابداع اثر هنري به خاطرات قومی، باورهاي دینی و طبیعت بکر و زیبایی هاي اطراف، توجه کرده. و از آنها به عنوان دستمایه اي براي کارهاي خود بهره جسته است.

در هنرها هر چه جنبه زیبایی شـناختی و مبانی نظري آن قويتر و غنی تر باشد. به هنرهاي تجسـمی نزدیکتر میشـود. و اگر ابداع اثر بر محور کاربرد و عملکرد اسـتوار شـود. در گروه هنرهاي کاربردي قرار می گیرد. پس می توان گفت صـنایع دستی از جمله آثاري است. که هر دو جنبه تجسمی و کاربردي را در بر میگیرد.

در فرآیند تولید انواع صـنایع دسـتی، بر دو قابلیت تفکر و تجربه تاکید میشود. نوآوري و حفظ سنت ها و مهارت هاي استادانه از این دو قابلیت برخاسـته و سـبب تکمیل و تداوم آن میگردد. براي شناخت ماهیت و مفهوم صنایع دستی توجه به سه عامل اسـاسـی تشـکیل دهنده ي آن، یعنی هدف، شـکل ظاهري و تکنولوژي ضـروري است که هماهنگی بین این سه عامل نیز در کیفیت مادي و معنوي و میزان ارزش افزوده صنایع دستی اثرگذار است.

در برخی از آثار صـنایع دستی یکی از این عوامل قوي تر دیده میشود. چنانچه هنرمند این سه عامل را به طور متعادل در نظر بگیرد، اثر نهایی به کیفیت و کمال مطلوب خود نزدیک میشود.

 

 

اصالت صنایع دستی ایران - انواع هنرها

 

هنر ایرانی

هنر و اصالت صنایع دستی ایران ایرانی داراي یکی از غنی ترین میراث هنري تاریخ جهان است و در بسیاري از رسانه ها از جمله معماري، نقاشی، بافندگی، سفالگري، خوشـنویسی، فلزکاري و مجسمه سازي بسیار قوي بوده است. در دوره هاي مختلف، تأثیرات ناشی از هنر تمدنهاي همسایه بسیار مهم بوده است. و در آخر هنرهاي ایرانی به عنوان بخشی از سبک هاي گسترده تر هنر اسلامی، تأثیرات عمده اي بر هنر ایرانی گذاشتند و گرفتند.

در دوران باسـتان، آثار باقیمانده از هنر ایرانی با سنتی متمرکز بر شکل انسان (بیشتر مذکر و اغلب سلطنتی) و حیوانات، قابل توجه است. هنر ایرانی بیشتر از هنر اسلامی سایر مناطق، بر شخصیت ها تأکید می ورزید، گرچه به دلایل مذهبی در حال حاضر به طور کلی از نمونه هاي بزرگ خصوصاً در مجسمه سازي پرهیز میشود.

 

صنایع دستی ایران

اصالت صنایع دستی ایران ریشه در تمدن هاي باستان دارد و بسیاري از صنایع دستی خاص از قرن ها پیش مورد استفاده قرار گرفته است. از امپراطوري هخامنشی 550 سال قبل از میلاد گرفته تا کنون، سلسله هاي پی در پی سبک هنر ایرانی را رهبري کردند. صـنایع دسـتی ایران یکی از شـاخص ترین صـنایع هنري میباشد که ریشه هاي عمیقی در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد.
صـنایع دسـتی ایران از تنوع بسـیار گسـترده اي برخوردار است و با فاصله زیادي با سایر صنایع دستی در جایگاه نخست جهان قرار دارد.
اصالت ایران داراي ثروت عظیمی از شـاهکارهاي سـنتی باقی مانده قدیمی و مدرن است. موقعیت جغرافیایی ایران، به عنوان پل غرب به شـرق، به همراه سابقه طولانی تجارت این کشور با سایر کشورها مانند چین و هند، به تنوع عظیم هنرها و صنایع دستی در موزه هاي کشـور کمک کرده اسـت. هنر و معماري ایران بیانگر یک سـنت فرهنگی 5 هزار ساله با پیشرفت قابل توجه در طول تاریخ است.

 

اصالت صنایع دستی ایران - صنایع دستی

 

 

ایران و صنایع فلزي

شـواهد و مدارك باستان شناسی این نکته را تایید می کند که شمال و مرکز ایران جز قدیمی ترین مراکز صنایع فلزکاري جهان بوده اسـت. آشکار است که بشر تنها در سرزمینی می توانست به سودمندي فلز پی ببرد که در آن فلزات و کانیها وجود داشته باشد. ایران از لحاظ طبیعی داراي ذخایر بزرگی از کانیهاست. مردم تمدن هاي نخسـتین در مصـر، بابل، هند و جیحون با تمام پیشرفت هایی که داشته اند نتوانستند اولین فلزکاران جهان باشند. حفاري هاي اخیر نشان داده است که فعالیت هاي فلز کاري در تمدن هاي این کشورها نسبتا دیر شروع شده است.

ایران و معماري

شـرایط آب و هوا و فراوانی مواد ساختمانی و میراث فرهنگی سبب شد که تمام شـیوه هاي ساختمان اقوامی که از زمان هاي باستان و روزگاران کهن فلات ایران را اشغال کرده بودند دست به دست شده به فرزندان آنان منتقل گردد. استادان و معماران ایرانی روش زدن طاق هاي ضـربی و گنبد گون را به دیگران آموختند و سبک هایی چون آپادانا، ایوان و طاق نماهاي تیز را بر جاي گذاشتند.

 

ایران و نساجی

هر چقدر هم اطلاعات ما درباره سایر جنبه هاي یک تمدن کم باشد وقتی که به فن بافندگی پیچیده و بی شمار توام با مهارتی برخورد می کنیم، می توانیم اسـتنباط کنیم که جامعه مورد بحث سـخت پر مشـغله و زندگی آن بسـیار پیشـرفته بوده است. هنگامی که روش هاي فنی این صنعت از یک جا به جاي دیگر منتقل شود می توانیم نتیجه بگیریم که سایر کارهاي فنی و هنري و احتمالا عقاید اقتصـادي و سیاسی و معنوي نیز در همان جهت سیر کرده است.

ایران در زمینه نساجی و بافندگی نیز از موقعیت جغرافیایی مرکزي خود سود برده است. چین در خاور دور در بافندگی ابریشم هاي لطیف تجربه زیادي داشت، شبانان آسیاي مرکزي که از پشم گوسفند خود استفاده می کردند قالی و فرش را بوجود آوردند. در صـورتی که سوري ها در باختر، قرنها در بافتن پشم و کتان معروف بودند. هند نیز در جنوب کشـت پنبه را توسـعه داد و آن را در نساجی بکار برد. اما ایران توانست از تمام این منابع بهره بگیرد. هر وقت بافنده ایرانی روش جدیدي اقتباس میکرد بی درنگ آن را با راه و روش خود تطبیق می داد و کوشــش میکرد که از لحاظ فنی آن را بهبود بخشد.

 

ایران و فرش

ایران مکانی ست.که قالیبافی در آن متولد شده است. کشف پازیریک – قدیمی ترین فرش – در کوه هاي سیبري و شباهت آن با تخت جمشید، محققان را به این واقعیت وا داشت. که این یک هنر باستانی در ایران است. در غرب هنر ایرانی را با فرش می شناسند. آشنایی اروپاییان با فرش هاي ایرانی در قرن پانزدهم شکل گرفت. هیچ تحقیقی نمیتواند تاریخ شروع قالیبافی در ایران را مشخص کند. بهتر است. بدانیم. پازیریک به اندازه محوطه باستان شناسی در سیبري ( مقبره هاي منجمد سرداران سکاها)، قدمت دارد. و قدمت آن در حدود 500 سال قبل از میلاد است. فرش پرشـین ، کالایی ست. که با تارو پود هنر و فرهنگ ایرانی گره خورده است.

مهارت هاي سنتی فرشبافی در استان فارس و شهر کاشان در سال 2010 به عنوان فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شد. ارزش فرشهاي ایرانی به واسطه الگوهاي آنها مشخص میشود. قبل از بافت فرش، یک بافنده حرفه اي طراحی الگوها را به عهده میگیرد.

یکی از مهمترین عوامل ماندگاري و زیبایی فرش کیفیت پشم اســت. ما دریافت ایم که بهترین پشم هاي فرش جهان از ایران تغدیه میشود. به همین دلیل فرش هاي ایرانی همیشه سرآمد فرش هاي جهان بوده اند.

 

اصالت صنایع دستی ایران - ایران و فرش

 

 

ایران و مینا کاری

مینا یا مینو در زبان فارسـی به معنی بهشـت که به رنگ لاجوردي بهشـت اشاره دارد. میناکاری، این هنر خیره کننده .خاك و آتش، در اصـفهان رونق گرفته اسـت. مینا کاري، هنر نقاشـی و رنگ آمیزي و تزئین سطح فلزات می باشد. که با ترکیب کردن. رنگ هاي درخشـان روي آن ، یکی از دوره هاي برجسـته هنر در اصـفهان اسـت. در ایران میناکاري بیشتر روي مس و نقره انجام میشود. هنر میناکاري بخش ویژه اي از فرهنگ ماست. و به عنوان نماد تاریخ ایران شناخته می شود. که از سالها پیش به ما ارث رسیده اسـت.

مینا کاری یکی از اصالت صنایع دستی ایران اسـت. این هنر نقاشـی و طراحی سـطح فلزات با رنگ هاي شـیشـه اي، بر اساس گفته هاي محققین شرق، به 1500 سال قبل از میلاد بر میگردد.

 

اصالت صنایع دستی ایران - ایران و میناکاری

 

 

ایران و نقاشی مینیاتور

شـناخته شده ترین و ارزشمند ترین نمونه هاي هنر تصـویري ایران ر ا می شود. در نسخه هاي خطی مشاهده کرد. که مینیاتور فارسی خوانده. میشـوند. این هنر با داشـتن قدمتی طولانی که مربوط به 5000 سـال پیش است.که در آن تصاویر حیوانات و صـحنه هاي شـکار در دیواره هاي غارها به نمایش گذاشته میشد. در مینیاتور ایرانی، طرحها شبیه دنیاي واقعی نیستند.

مناظر نزدیک، در قسمت پایین و مناظر دور افتاده، در قسمت فوقانی قرار دارند که هیچکدام از آنها چهره کاملی ندارند. مینیاتورها شـناخته شده ترین شکل نقاشی ایرانی در غرب هستند.

پس از فتوحات مغول (1219 (با تأثیر گرفتن از چینی ها در قرن سیزدهم، نقاشی مینیاتور به ژانر مهم ایرانی تبدیل شد و این هنر در قرن 15 و 16 به اوج خود رسیده است. مینیاتور ایرانی نقاشی غنی و مفصلی با الگوهاي مذهبی یا اساطیري است. طبق شواهد، هنر نقاشی مینیاتور در ایران از قرون اولیه در اوایل پس از اسلام و پس از فروپاشی ساسانیان آغاز شد. با این وجود، این هنر در قرن 13 و در زمان سلسله صفوي رونق یافته است.

 

ایران و خاتم کاری

یکی از هنرهاي باارزشی که در اصالت صنایع دستی ایران وجود دارد، خاتم کاری است. از گذشته ي خاتم سازي اطلاع زیادي در دست نیست. زیرا مواد اولیه خاتم اکثراً چسـب و چوب اسـت. و این دو ماده بر اثر مرور زمین از بین می روند. با این همه در اماکنی که از نظر مردم جنبه تقدس داشته. و در نتیجه از آنها به خوبی نگهداری شده .است.به خاتم هایی برمی خوریم. که قدمت 200 تا 300 ساله دارند. کهن ترین نمونه خاتم که تاکنون به دست ما رسیده متعلق به دوره صفویه است.

خاتم کاري هنر آراسـتن سـطح اشـیاء، به صورتی شبیه موزائیک، با مثلث هاي کوچک است. طرح هاي گوناگون خاتم همواره به صـورت اشـکال منظم هندسی بوده اسـت. این اشکال هندسی را با قراردادن این مثلث هاي کوچک در کنار هم نقش بندي می کنند.

 

اصالت صنایع دستی ایران - ایران و خاتم کاری

 

 

ایران و قلم زنی (حکاکی)

سابقه این هنر در ایران، تاریخ مشخصی ندارد. اسنادي که نشان دهنده اولین مکان یا نخستین شی حکاکی شده باشد.اطلاع دقیقی در دست نیست. قلم زنی هنر تراشکاري نقوش بی نظیر روي فلزات مختلف از جمله مس، برنج، نقره و طلا ست.

اصفهان مرکز اصلی حکاکی، مثل همیشه خالق شاهکارهاي زیباست. کارهاي هنري که توسط هنرمندان خلق شده. نشانه شکوه انکارناپذیر کارهاي فلز ایران به ویژه اصفهان است. الگوهاي قلم زنی معمولاً درختان، انسـان، حیوان و اشـکال مینیاتوري هسـتند. این کار معمولاً براي بشقاب، سینی، گلدان و … اسـتفاده میشـود. قلم زنی یک هنر فلزي باسـتانی ایرانی اسـت. که منشأ آن به 5-7 هزار سـال قبل برمیگردد. اگر چه تاریخ مستند آن به دوران ساسانیان برمیگردد. حدود 700 سال بعد از میلاد.

 

اصالت صنایع دستی ایران - ایران و قلم زنی

 

 

هنرهاي دیگر

سـفالگري و مجسمه سازي با سابقه غنی به قدمت ایلامیان، به عنوان قطب آفرینش هاي شگفت انگیز شناخته شده است.

همچنین ظروف سفالی که در ویرانه هاي تاریخی ایران به ویژه در سایت هاي سیالک و جیرفت وجود دارد. همراه با حکاکی مربوط به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد، از دیگر زمینه هاي هنر ایرانی اسـت.

همچنین ، گالش (کفش سـنتی)، گیوه (کفش هاي دستبافت)، ترمه (پارچه ابریشم و پشم دستبافت) و جواهرات ایرانی از دیگر صنایع دستی خارق العاده ایرانی هستند.

از سوي دیگر هنر کاشی کاري با الهام از قبایل عشـایري همراه با نقوش هندسی مورد استفاده در گلیم ها یا گبه ها ظاهر شد.

سـپس تحت تأثیر اسـلام همراه با مطالعات پیشرفته هندسی، الگوهاي خاصی در کاشی کاري براي تزئین صنایع دستی ایرانی قرار گرفت.

مسـاجد آبی اصـفهان با کمک کاشی کاري به عنوان یک ویژگی منحصر به فرد آراسـته شد. خاستگاه این هنر به قرون قدیمی برمیگردد.

گروه هنري تمدن تمام تلاش خود را کرده. اسـت. که مجموعه متنوعی از محصـولات صـنایع دستی ایرانی را براي ارایه به شما عزیزان در فروشگاه آنلاین خود داشته باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *